Yazı: Murat Özgül
İnsanlar zamanlarının önemli kısmını kapalı ortamlarda geçiriyor. Konutlar, okullar, resmi binalar ve alışveriş merkezlerinde temiz hava yerine iç ortam havası veya kapalı hava soluyoruz.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her yıl 7 milyon kişi kirli hava yüzünden hayatını kaybediyor. Her 8 ölümden birisi ise iç ortam hava kirliliğinden dolayı gerçekleşiyor.
Hava kirliliğinin neden olduğu başlıca ölümler ise KOAH (kronik tıkayıcı –obstrüktüf-akciğer hastalığı) ve akciğer kanseri olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca kalp krizleri, inmeler-felçler de hava kirliliği nedeniyle tetiklenebilen ölümler arasında yer alıyor.
İç mekândaki havaya, dışarıdaki kirliliğe ek olarak bir de içeride yemek pişirmeyi, temizlik malzemelerinden ve yapı malzemelerinden yükselen gazları da ekleyince tehlikeli bir durum ortaya çıkıyor.
Peki, evinizdeki havanın kalitesini artırmak mümkün mü? Tabii ki.
İşte evde kaliteli havayı artırmak için yapabileceğiniz 9 basit yöntem.
1. Evinizi havalandırın
Günde 2-3 defa evinizi havalandırın. Yemek pişirirken ve banyo yaparken aspiratörü açın. Böylece, zehirli partiküllerin atılması ve nemin azaltılmasını sağlayabilirsiniz.
Yemek pişirirken de mutfak kapısı kapalı, camı açık olmalı. Toz akarları için özellikle yatak odasında az eşya bulundurun. Toz tutan eşya kullanmamaya dikkat edin.
Ev tozu akarları özellikle 25 derece ve yüzde 75 nem oranlarında ürerler. Ortam gereksiz ısıtılmamalı ve nem oranı yüzde 45’lerde tutulmalı.
2. Evinizi bitkilerle doldurun
Bazı bitkiler zehirli maddeleri havadan temizleyebiliyor. Kapalı mekânlarda şu bitkileri yetiştirebilirsiniz;
Salon Palmiyesi (Nasa’ya göre hava temizleme kabiliyetine sahip en etkili bitki.)
Şeytan Sarmaşığı (Sentetik boya ve halılardan havaya karışan ‘uçucu organik maddeleri’ temizler.)
Ejder Ağacı ve Tavşan Kulağı bitkisi.
Dikkat! Ev bitkilerinin sağlıklı kalmaları gerekir, aksi takdirde havaya zehirli gazlar salabilirler.
3. Sulu süpürgeleri tercin edin
Yapay kokulardan uzak durun. Kokusuz çamaşır deterjanlarına geçin ve deodorantlar, halı ve hava temizleyiciler gibi sprey kutularından uzak durun. Sulu veya dışarı hiç toz sızdırmayan elektrik süpürgeleri tercih edin.
4. Küfü sirke ile çözün
Küflü duvarlar için çamaşır suyu, su, sabun, sirke gibi basit maddelerden küf temizleyiciler yapabilirsiniz.
5. Kaloriferi boyamayın, parkeyi yapıştırmayın
Mümkünse parke ve muşamba gibi yer döşemelerinin, yapıştırıcı kullanılmadan uygulanmasını sağlayın.
Ayrıca, radyatörleri boyamayın. Çünkü ısınma durumunda yüksek değerde uçucu organik bileşik salınımı olmaktadır.
6. Haşereye karşı çatlakları kapatın
Haşereye karşı, duvar ve zeminlerdeki çatlakları kapatın. Gıda kırıntıları, ekmek parçaları ve diğer atıkları düzenli temizleyin. Gıdaları kapalı kaplarda saklayın. Su kaçıran muslukları onarın ve lavaboları kuru tutun. Evdeki çöpleri kapalı tutun ve bekletmeden evden çıkarın.
7. Sigaraya hayır!
Sigarayı kapalı mekânda yasaklayın! Evde sigara dumanına maruz kalan bebeklerin, ani bebek ölümü riskinin arttığı belirtiliyor.
8. Mumlardan vazgeçin
Mum-tütsü yakılması aslında sağlığımıza zarar veriyor. Bunları kullanım en aza indirilmeli.
9. Nevresimlerinizi temiz tutun
Yatak takımınızı sık sık yıkayın. Halınızı, düşük emisyonlu süpürgelerle temizleyin. Çamaşırınızı açık bir pencerenin yanında kurutun. Dışarıdaki kirli maddelerin girişini önlemek için bir kapı paspası kullanın.